ABCDE-beoordeling door waarnemend huisartsen
|
Bij ernstig zieke patiënten handelt de waarnemend huisarts van de huisartsenpost volgens een vaste methodiek. Na de eerste reanimatie-check kijkt de huisarts naar vitale problemen die directe behandeling behoeven. Dit wordt op volgorde van dodelijkheid onderzocht en behandeld volgens ABCDE. Zijn alle vitale functies veilig gesteld, dan is er ruimte voor nadere diagnostiek.
» A. Airway
Diagnostiek
- bij trauma: stabiele CWK? - inspectie mondholte: obstructie ademweg? - hees? inspiratoire stridor? snurken? rochelen? |
Therapie
- bij (verdenking) instabiele CWK: stabiliseren, evt jaw trust - bij corpus alienum: verwijderen - bij (dreigend) braken: stabiele zijligging - bij hoorbare ademhaling: head tilt & chin lift (evt mayo/guedel) |
» B. Breathing
Diagnostiek
- huidskleur: cyanotisch? afwijkingen thorax? - adembewegingen symmetrisch? hulpademhaling? - auscultatie longen: symmetrisch ademgeruis? - palpatie thorax: subcutaan emfyseem? ribfracturen? - meten & vervolgen: saturatie? ademfrequentie? |
Therapie
- zuurstof (streefsaturatie 96%, bij COPD 90%) - bij bronchospasme: salbutamol - bij spanningspneumothorax: decompressie met naald |
» C. Circulation
Diagnostiek
- bloedverlies: uit wond? bij braken? bij hoesten? bij defecatie? - huidskleur: bleek? rood? klam? - droge slijmvliezen? koude extremiteiten? - pulsaties pols/hals/lies? halsvenen gestuwd/gecollabeerd? - auscultatie hart: frequentie? ritme? souffles? - buik: soepel? pijn? bekken/femur: stabiel? pijn? - meten & vervolgen: bloeddruk? hartfrequentie? CRT? |
Therapie
- bij ernstig uitwendig bloedverlies: stelpen - bij shock: intraveneuze toegang (evt 2x) |
» D. Disability
Diagnostiek
- bewustzijn? FAST? meningeale prikkeling? - Don't Ever Forget Glucose - meten & vervolgen: EMV? PEARRL? glucose? |
Therapie
- bij hypoglykemie: glucose (oraal of intraveneus) - bij insult: diazepam rectiole - bij opiaat intoxicatie: naloxon |
» E. Exposure
Diagnostiek
- topteen onderzoek: verwondingen? prikgaten? hematomen? - meten & vervolgen: temperatuur? pijnscore? |
Therapie
- bij (dreigende) hypothermie: opwarmen |
» Secondary assessment
Diagnostiek
- beloop klacht, bijkomende klachten - voorgeschiedenis, medicatie, allergie - gericht lichamelijk onderzoek |
Therapie
- bij matige/ernstige pseudokroep: dexamethason - bij anafylaxie: adrenaline, clemastine, dexamethason - bij ACS: nitraat, ascal, evt morfine - bij hartfalen: nitraat, furosemide, evt morfine - bij agitatie door psychose/delier: haldol - bij andere agitatie: midazolam - bij acute koliekpijn: diclofenac - bij andere acute pijn: morfine |